Columns van Andy Nelissen

andy.jpg (7903 bytes)Schaken als pad naar God. (deel 1)

 



In dit artikel wil ik een eerste aanzet geven om ook op een hoger geestelijk nivo het edele schaakspel te betrachten. Je kunt schaken als sport (wedstrijden, punten scoren, competitie) en als kunst (heeft esthetische waarde) zien, maar ook als religie, als meditatie, als een spiritueel pad naar God.

Zoals sommigen misschien weten ben ik 2x lange tijd in India geweest om de zin van het leven te zoeken. India is nl. een land met vele religies, meditatievormen, guru's, goden, godinnen enz.
Het schaakspel stamt uit India, het zit ook vol met diepe symbolen, waarvan het begrijpen tot inzichten leiden die iemand nader brengen tot God, tot zelfkennis. Heel belangrijk in devotioneel opzicht is dat we een eigen Godin 'hebben' nl. Caissa. Het schaakspel is de microkosmos, een miniatuurvorm van de macrokosmos, het leven. Iedereen die dus de zin van het leven zoekt en graag schaakt hoeft niet verder te zoeken; de zin van het leven is het leven zelf en schaken is dus de zin van het leven, daar het in wezen identiek is met die zin, nl. leven.
Ik geef enkele voorbeelden van die symboliek die ook in religies te vinden is. Allereerst is daar het onderscheid, de noodzakelijke polariteit mannelijk-vrouwelijk, koning-koningin. Verder is er de tegenstelling en het gevecht tussen goed en kwaad, wit en zwart. Natuurlijk zit er ook de bewustwording van de sterfelijkheid in, om te beginnen door schaakmat (de dood), opgeven (de zelfmoord) en de schaakklok (de tijd die voorbij gaat.)
Dat het schaakspel uit India komt ziet men ook door het feit van reincarnatie, men kan dan wel dood gaan, maar men begint daarna altijd met een nieuwe partij (nieuw leven, frisse incarnatie). Daardoor evolueert men en nadert men God door te leren van fouten in partijen en eigen zwakke punten omzet in sterke punten. Mannelijk en vrouwelijk werken samen en transformeren zo het kwaad (lagere zelf in de vorm van materialisme, het alleen kijken naar materiaalverhoudingen op het bord; lust, negatieve emoties en instincten gesymboliseerd door het paard; het denkvermogen in de vorm van de loper, wordt getransformeerd in het hogere zelf, de intuitie; de geest; bijvoorbeeld de pion=boer=laagste stand, die promoveert tot wat hij zelf wil.

Schaken als pad naar God (deel 2)

In dit artikel wil ik enkele gedachten, die ik in mijn hoofd waarnam, delen over de betekenis van de loper. Als ik loper opzoek in het woordenboek Kramer, dan staan daar 2 interessante betekenissen die men volgens mij esoterisch moet begrijpen. D.w.z. dat het hier om kennis voor ingewijden gaat, kennis die men opdoet door woorden niet letterlijk op te vatten, maar ze te interpreteren op het geestelijke, evolutionaire nivo waarop men staat en probeert ze op te vatten zoals de Bedenker van het schaakspel ze heeft bedoeld.

Betekenis 1:Boodschapper. Waarvan is de loper boodschapper, om welke boodschap gaat het? Ik denk omdat het schaakspel ook door de middeleeuwen in Europa is heen gegaan en beinvloed, dat het om de blijde boodschap gaat.

Betekenis 2:Op verschillende sloten passende sleutel.Wat zijn die sloten?Op een nivo kan men zeggen verdedigingswallen van de tegenstander.Hierbij moet men echter rekening houden met het feit dat hoe iemand zich verdedigt iets zegt over zijn karakter, zijn persoonlijkheidsstructuur. Omdat ieder mens een microkosmos is en we geschapen zijn naar het beeld van onze scheppers de Elohim, zegt dit ons via hun iets over God de Absolute. Met een passende sleutel kan men dus via vele stappen de Eeuwige benaderen.
Een ander woord voor loper is raadsheer, d.w.z. een lid van de Hoge Raad. Nu is de Hoge Raad de hoogste gerechtelijke instantie in Nederland op fysiek nivo. Het fysiek nivo is echter de grofste emanatie van God, fijnere, hogere nivo's zijn het etherische, astrale, mentale nivo en nog hoger waarover niet meer gesproken kan worden. Een raadsheer staat idealiter voor de deugd rechtvaardigheid en geeft raad.
Ik was op 2e paasdag in de kerk, ik ben Rooms-Katholiek, echter niet op een orthodoxe, fundamentalistische manier. Het was een pontificale hoogmis, de bisschop Mgr.Wiertz van bisdom Roermond was aanwezig. Een bisschop is iemand van hoge rang in een kerkelijke hierarchie. Het is echter ook een ander woord voor loper! Het schaakspel kent ook een hierarchie, de pion=boer is 1 punt waard, het paard=springer=ridder is 3 punten waard, de loper=raadsheer=bisschop is ook 3 punten waard, de
toren=kasteel is 5 punten waard, de dame =koningin is 10 punten waard en de heer =koning is ook 10 punten waard. Dit was tenminste zo in de tijd dat ik schaken leerde.
De hierarchie zowel in de Heilige Rooms Katholieke Kerk als in het schaakspel symboliseren de Goddelijke Hierarchie van de Onzichtbare Kerk, het Onzichtbare Schaakspel, de Hierarchie van de Meesters van Wijsheid en de ingewijden (zie Blavatsky: De Geheime Leer.)
Hier wil ik het weer even bij laten.

Schaken als een pad naar God. (deel 3)

Het is zo dat men het schaakspel als oorlogsspel kan zien. Er zijn 2 legers en een daarvan is de tegenstander, (Satan, vertaald uit de heilige taal het Hebreeuws) de vijand. Zo kan men dan verschillende strategieen bedenken en toepassen om het vijandelijke leger te verslaan. Op een psychologisch nivo gaat het er echter om de innerlijke vijand, het lagere zelf, te verslaan. Het slagveld staat hier gelijk aan het Kurukshetra zoals vermeld in de Bhagavat-Gita. Alle problemen in een schaakstelling staan voor demonen, ondeugden, zondes, negatieve emoties. Een schaker heeft minstens een leven nodig om al die negativiteit van het lagere zelf te transformeren in iets positiefs. Gelukkig is er reincarnatie en heeft men dus alle tijd van de wereld. Daarom slaat het ook nergens op als schakers met pensioen gaan of het rustiger aan gaan doen, schaker is men tot aan de dood. Het is verder in ons voordeel dat we niet meer als dier, plant of mineraal herboren kunnen worden, die lessen hebben we al geleerd. Ik hoor vaak dat mensen denken dat ze reincarneren als worm, varken enz., maar bepaalde Wetten van Evolutie maken dit onmogelijk. Het is ook onwenselijk, we groeien naar een hogere complexiteit, zo'n terugval zou dit doel belemmeren.

Ik ga nu in grote lijnen verschillende fasen beschrijven waarin een schaker kan zitten, en hoe te herkennen is in welke fase iemand zit. Ter verduidelijking hiervan moet ik noodzakelijkerwijs simplificeren, want de realiteit is oneindig gecompliceerder.
Er zijn 3 fasen, 3 eigenschappen die bij een schaker kunnen overheersen, elke schaker is echter een mix van alledrie. 1)Tamas guna. 2) Rajas guna 3) Sattva guna.

Indien iemand hier graag meer over wil weten, deze 3 woorden zijn uit de heilige taal Sanskriet en de betekenis ervan staat uitgelegd in ieder goed yoga-boek.Ik leg ze nu summier uit i.v.m. de schaker.
Min of meer betekent tamas zoiets als:" duister moeras, dood, stilstand in de zin van achteruitgang." Rajas is razende bliksemschicht, hartstocht, passie, energie en sattva is wolkachtige engel, zuiverheid.
Tamasschakers zijn i.h.a. geen goede schakers, zijn dik, eten veel vlees, drinken veel alcohol, roken veel, zijn traag in denken en bewegen. Ze schaken zeer onsubtiel en bonken de stukken op het bord.
Rajasschakers zijn emotionele schakers die zenuwachtig bewegen achter het bord, vol agressie zitten en graag aanvallen. Ze zijn energiek, maar gaan ook verkwistend met hun energie om. Ze eten ook vlees, drinken ook evt. alcohol en roken, maar niet zoveel als de Tamasschaker en met een ander doel. De Rajasschakers drinken bijvoorbeeld om zich prettiger te voelen, de Tamasschakers leven zeer onbewust en worden door steeds aan doods- en vernietigingsdriften toe te geven nog onbewuster.
De Rajasschakers denken snel, bewegen veel en rennen uit rusteloosheid zowat door het clublokaal.

De Sattva-schakers zijn meestal positionele schuivers, slank, vegetarisch, geheelonthouders, mineraalwaterdrinkers, denken zeer snel, maar bewegen nauwelijks. Dit is echter een andere bewegingsloosheid dan die van de Tamasschakers. Het is een ultieme, ontspannen concentratie die vaak uitmondt in meditatie. Deze manier van schaken kost bijna geen energie. Sattva-schakers kunnen dus lange toernooien spelen zonder echt moe te worden, Rajasschakers beginnen strijdlustig aan een toernooi en zijn op het einde doodmoe van zichzelf en Tamasschakers worden al moe bij het idee van zo'n lang toernooi en beginnen er helemaal niet eens aan!

Schaken als een pad naar God. (Deel 4)

Ondertussen zullen enigen onder jullie zich wel afvragen waar de informatie die ik opschrijf vandaan komt. Ik kan in ieder geval zeggen dat de meeste informatie niet uit   de boeken komt. Het is niet zo dat ik ergens een boek:"Historie van het schaakspel." heb gekocht en dat ik nu daaruit overschrijf. Waar komt de informatie dan vandaan?
Dit is een goede vraag. Gedeeltelijk zal deze informatie uit mijn onderbewuste komen, het reservoir van opgevangen en eigengevoerde geregistreerde gesprekken, televisiefragmenten, stukken tekst enz. Mijn onderbewuste heeft dan in een geniale creatieve bui daarvan interessante combinaties gemaakt, zoals we in het schaakspel ook combinaties maken van regels, stellingen, openingszetten, pionnenstructuren enz. die we al kennen, maar waarvan het niet nodig is ze op een bewust nivo paraat te hebben.


Grotendeels is de informatie echter 'gechanneled', d.w.z. ik ben een kanaal, het medium waarvan overledenen gebruik maken om informatie die ze met de schakende mensheid willen delen omdat ze dat nodig vinden doorgeven. Deze overledenen zijn in hun leven op aarde ook schakers geweest en hebben nu na de dood deze taak ontvangen. Ik kan op dit moment echter nog geen namen noemen, ik weet niet wie het zijn, en voor de boodschap is dat ook niet belangrijk. We komen hier wel weer op een interessante overeenkomst met gosdienst. De doden worden in een godsdienst altijd herdacht, d.m.v. foto's, jaardiensten, het graf bezoeken enz. In vele zgn. 'primitieve' natuurreligies is er zelfs sprake van voorouderverering.

En het is natuurlijk zo dat wij niet waren wat we zijn wanneer onze voorouders niet waren geweest. Ze hebben ons in biologische zin gemaakt en hun kennis onderwezen. Zo is dat ook in het schaken, wij tonen respect voor overleden schakers door bijv. toernooien en openingen naar ze te vernoemen, ze erelid te maken, ze te herdenken bij vergaderingen enz. Bij sommige mensen is er zelfs sprake van verering, ze hebben een foto van een schaakgrootmeester op de kast staan, hebben al zijn boeken en proberen zijn spel te imiteren enz. De schaakgrootmeester is geworden tot een heilige, een guru die het verdient gevolgd te worden. De devote volgeling trekt zich via hem vele treden de Jacobsladder omhoog. Wie echter hoog klimt heeft de morele plicht ook af en toe af te dalen om anderen omhoog te helpen. Dit gebeurt in het schaken bij de analyse en natuurlijk bij het schaakles geven aan de jeugd, de volgende generatie, die ons
uiteindelijk als overleden voorouders weer op hun beurt zullen vereren.
Om de cirkel rond te maken, vele overleden schakers reincarneren uiteindelijk weer en zullen onvermijdelijk volgens bepaalde Wetten van actie en reactie met het schaakspel in aanraking komen en hun ouders vragen of ze lid mogen worden van de schaakclub. Het is hun noodlot, maar er zijn warempel ergere dingen.

Andy Nelissen

Schaken als een Pad naar God. (deel 5)

Vandaag werp ik mijn licht op de geisoleerde pion. In het algemeen reageert iedere schaker spontaan met:" Ik heb een geisoleerde pion, dat is slecht." of " Hij heeft een geisoleerde pion, dat is zwak." Nu zijn er schaaktechnisch gezien wel veel goede boeken die het waarom daarvan uitleggen. In dit deel wil ik echter kijken naar de
diepere filosofische, psychologische, religieuze en esoterische betekenis.
Dit ga ik doen door pion even in te vullen als mens. Jullie kennen allemaal de uitdrukking: " We zijn pionnen in een schaakspel." Dit wil zoveel zeggen als: " In dit universum zijn we klein, we stellen zo goed als niets voor en worden bewogen door grotere krachten." Laat ik er toch even vanuit gaan, alhoewel dit een geloof is en niet in rationeel logische zin te verklaren of te bewijzen, dat de mens een vrije wil heeft. Hij kan zelf beslissen welke kant zijn leven uitgaat en kan dan wel door hogere en grotere en sterkere krachten beinvloed worden, indien hij blijft doorzetten kan hij zijn gewild doel realiseren en manifesteren.

Specifiek gezien zijn er oneindige mogelijkheden voor een mens, zovele beroepen om te kiezen, zovele reizen om te maken enz. Hij kan echter globaal gezien 2 paden kiezen, het goede en het kwade. Er zit zoveel wijsheid in het schaakspel, het is echt abnormaal. Het begrip geisoleerde pion toont ons de essentie van het kwade pad en de gevaren daarvan. Het is het pad van isolement, afzondering, het zelf beter denken te weten dan wie ook, op eigen kracht door het leven gaan zonder hulp van anderen, ook anderen niet willen helpen. Het is het pad van egoisme, van arrogantie en hoogmoed, minachting naar anderen toe, zelfs haat, gepaard gaande met een narcistische eigenliefde.

Het schaakspel toont ons dat deze houding, die men bijvoorbeeld in het Satanisme en fundamentalistische, orthodoxe stromingen van de wat bekendere religies kan zien, leidt tot verlies, dus tot dood en verderf.
Het schaakspel toont ons ook de gezonde pion, de gezonde mens, het goede pad en de voordelen daarvan. Het is het pad van samenwerking, van groepswerk, de eigen wil harmonieus afstemmen op de wil van God, anderen raad vragen bij door zichzelf toegestane twijfel, zich laten helpen door anderen en daar niet te trots voor zijn, het belangeloos helpen van anderen. Het is het pad van onzelfzuchtigheid, bescheidenheid en zijn plaats kennen in het geheel (men beseft dat men een goede schaker is,
maar beseft ook dat velen beter zijn, men heeft nog een oneindig lange weg te gaan, daar is men realistisch in.) , men heeft oprechte waardering voor anderen, houdt van anderen omdat men van zichzelf houdt.

Zoals een pion gezond is in een goede pionnenstructuur, zo is een mens gezond in een goede (schaak) vereniging. Het schaakspel toont ons dat deze houding, onderwezen door bijvoorbeeld Christendom, Hindoeisme, Boeddhisme, Jodendom, Islam, Wicca en Tantra leidt tot winst, dus tot eeuwig leven en extase.